نویسنده: باقرشریف قرشی
محقق: مهدی باقر القرشی
ناشر: دارالمعروف وابسته به اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران، قم
سال چاپ: 1430ق؛ 2009م
قطع: وزیری
چکیده:
باقر شریف القرشی (1344 _ 1434ق) از جمله مورخین و سیره نگاران اهل بیت علیهم السلام در دوره معاصر است که کتابهای او مورد استقبال بسیاری قرار گرفت و به زبانهای مختلف ترجمه گردید. از ویژگی این کتابها، نثر روان و ابتکارات سبکی و پختگی علمی، است. احتمالا مهم ترین عامل شهرت مولف، تلاش او برای تالیف یک دوره کامل از زندگانی اهل بیت علیهم السلام با یک قلم است که تا آن دوره بی سابقه بوده که در نهایت در یک دوره 40 جلدی با عنوان «موسوعه سیرة اهل البیت علیهم السلام» توسط دبیرخانه کتاب سال ولایت در سال 1382ش از سوی نشر معروف قم منتشر گردید و به عنوان کتاب سال ولایت برگزیده شد. لازم به ذکر است که تلاش مولف برای تالیف زندگانی اهل بیت علیهم السلام به طور یکسان نبوده و بیشترین فعالیت بر روی زندگانی امام صادق علیه السلام صورت گرفته که در 9 جلد منتشر گردید و مولف برترین کتاب خودش معرفی می کند و پس از آن زندگانی امیرالمومنین علی علیه السلام است که در 6 جلد منتشر شده است. البته ابتکاریترین نوشته مولف، همان اولین تالیف او «حیاة الامام حسن علیه السلام» است که از سوی عالم برجسته شیخ محمدحسین کاشف الغطاء مورد تمجید و تحسین قرار گرفت و توسط فخر الدین حجازی به فارسی ترجمه شد و انتشارات بعثت آن را منتشر کرد.
معرفی کتاب:
باقر شریف القرشی (1344 _ 1434ق) از مورخین و سیرنگاران معاصر متولد نجف است. خاندان القَرَشی (به فتح قاف و سکون یا فتح راء) یکی از خاندانهای شناخته شده در نجف هستند. وجه تسمیه این خاندان به «قرشی» از آن روست که این خانواده اصالتاً اهل منطقه "شمس" شهر " کوت" و منتسب به عشیرهای به نام جعافره هستند و اگر کسی از این مناطق به نجف میآمد به او قرشی میگفتند. او تحصیلات را در مکتب خانه آغاز کرد و در طی هشت سال دورس سطح حوزه علمیه نجف را گذراند و پس از آن تحصیلات عالى خارج فقه و اصول را نزد عالمان برجسته حوزه علمیه نجف نظیر شیخ محمّدتقى ایروانى، سیّد محمود مرعشى شوشترى و سیّد محسن حکیم گذراند.
اولین بار جرقه نوشتن در مورد اهل بیت علیهم السلام در پی پیشنهاد کسی در دهه 1950م زده شد که درپی آن به بررسی زندگانی و پاسخ به شبهات مربوط به زندگی امام حسن علیه السلام پرداخت و در سال 1954 اولین کتاب تاریخی ایشان در سن 28 سالگی با عنوان حیاة الامام حسن علیه السلام منتشر گردید که مورد تحسین شیخ محمدحسین کاشف الغطاء قرار گرفت و در مقدمه کتاب تقریظ ایشان مندرج گردید. (العلامه ص99؛ موسوعه سیره اهل البیت علیهم السلام، ج10، ص12) این کتاب به زبان فارسی توسط فخرالدین حجازی و اردو توسط سید محمدباقر نقوی و انگلیسی و هلندی ترجمه شد.(العلامه الشیخ باقر شریف القرشی سیرته الذاتیة، ص88و 98؛ تالیف محمد ساعدی، نشر ماهر، 1431ق،) بخشی از کتابهای ایشان توسط مجمع جهانی اهل بیت علیهم السلام تلخیص و به زبانهای فرانسوی و اسپانیایی و مالایی و غیره ترجمه گردید.
این پژوهشگر توانا و سخت کوش، در جای دیگر در زمینه انگیزه هایش براى تحقیق و تألیف، چنین گفته است: «روزى من به همراه برادرم، شیخ هادى قرشى، نزد شهید عالى مقام سیّد محمّدباقر صدر بودیم. بحثى درباره اهل بیت عصمت(علیهم السلام)پیش آمد. وى گفت: درباره اهل بیت(علیهم السلام)، آثار علمى چندانى نگارش نیافته و آثارى هم که اکنون منتشر شده است، به صورت علمى، موضوعى، و روشمند نیست. این مسائل و عشق و علاقه فردى من نسبت به ائمه(علیهم السلام) مرا بر آن داشت که به تحقیق و پژوهش درباره ایشان بپردازم. همواره تلاش مى کردم تا بتوانم اثرى تألیف کنم که براى نسل امروز مفید و سودمند باشد.
ایشان در سال 2008 مدرک علامه مورخ معادل دکترا را در دانشگاه کوفه اخذ می کند و از طرف ریاست جمهوری اسلامی ایران مفتخر به دکترای افتخاری و برگزیده دومین جشنواره فارابی می گردد.(العلامه، ص288 و 289)
کتاب «موسوعه سیرة اهل البیت علیهم السلام» در 40 جلد حاصل نیم قرن تلاش توسط دبیرخانه کتاب سال ولایت در سال 1382ش از سوی نشر معروف قم منتشر گردید و به عنوان کتاب سال ولایت برگزیده شد. گزارش این موسوعه به صورت ذیل است. سیره پیامبر صلی الله علیه و آله در دو جلد (جلد1و2) و سیره امیرالمومنین علی علیه السلام در 6 جلد (جلد 3 تا 8) و سیره حضرت فاطمه سلام الله علیها در یک جلد، (جلد 9)، سیره امام حسن علیه السلام در دو جلد (جلد 10 و 11) و سیره امام حسین علیه السلام در 3 جلد (جلد 12 تا 14) و سیره امام سجاد علیه السلام در 2 جلد (جلد 15 و 16) و سیره امام باقر علیه السلام در 2 جلد (جلد 17 و 18) و سیره امام صادق علیه السلام در 9 جلد (جلد 19 تا 27) و سیره امام کاظم در 2 جلد (جلد28 و 29) و سیره امام رضا علیه السلام در 2 جلد (جلد 30 و 31) و سیره امام جواد علیه السلام در 1 جلد (جلد32) و سیره امام هادی علیه السلام در 1 جلد (جلد 33) و سیره امام حسن عسکری علیه السلام در 1 جلد (جلد 34) و سیره حضرت حجت عجل الله تعالی فرجه در 1 جلد (جلد 35) و سیره حضرت زینب سلام الله علیها 1 جلد (جلد 36) و سیره حضرت عباس علیه السلام 1 جلد (جلد 37) و سیره حضرت مسلم بن عقیل علیه السلام 1جلد (جلد 38) و سیره زیدبن علی 1 جلد (جلد 39) و اخلاق النبی و اهل بیته علیهم السلام 1 جلد (جلد40)
آقای قرشی معتقد بود که باید پیوسته در مورد اهل البیت علیهم السلام کتاب نوشت چرا که علاوه بر اسلوب و سبک و قلم جدید، ابعاد جدید و نظرات نوینی در این نوشته ها ایجاد می شود. (العلامه ص118)
از دیگر کتابهای تاریخی ایشان ابوطالب حامی الاسلام، عبدالله بن عمر مکوّناته الدینیه، المتوکل العباسی من رموز الظلم و الطغیان.
ویژگی های کتابهای ایشان
1. نثر خوب و به روز در آن دوره
2. ابتکار عمل در موضوعات
3. احاطه و شمول به مباحث تاریخی
تاکنون بخشی از این آثار به زبان های مختلفی ترجمه گردیده که در مراکز مختلف علمی نیز مورد استفاده قرار دارند. از جمله کتاب هایی که تاکنون به زبان فارسی ترجمه گردیده اند به این کتاب ها - به همراه مترجمشان - می توان چنین اشاره کرد:
تحلیلی از زندگانی امام سجاد (ع)، محمد رضا عطایی؛
تحلیلی از زندگانی امام کاظم (ع)، محمد رضا عطایی؛
پژوهشی دقیق در زندگانی امام علی بن موسی الرضا (ع)، سید محمد صالحی؛
تحلیلی از زندگانی امام هادی (ع)، محمدرضا عطائی؛
زندگانی امام حسن عسکری (ع)، سید حسن اسلامی
ترجمه ای دیگر با عنوان تحلیلی از زندگانی امام حسین عسکری (ع) از محمد رضا عطائی؛
زندگانی حضرت ابوالفضل العباس، سید حسن اسلامی
حقوق کارگر از دیدگاه سرمایه داری، کمونیسم و اسلام توسط هادی انصاری
